Trawestując Wyspiańskiego powiadam: "Teatr mój widzę ogromny" - w nim Jasło. Dokonań spod znaku X muzy jest sporo. W Międzynarodowym Dniu Teatru wypadającym w postny poniedziałek 27 marca A.D.2017 dotykam zaledwie kilku zjawisk. Najpierw odnotowuję to z dzieciństwa - przedstawienie w "Kolejarzu", gdzie w 1957 w opracowaniu OO. Franciszkanów wystawiono "Misterium Męki Pańskiej". Zgromadziło nadkomplety widzów i gniew ówczesnych władz.

Dom Kultury Kolejarz 1957 - "Misterium Męki Pańskiej" - W roli Chrystusa Henryk Zych

Następne pamiętne wydarzenie artystyczne rozegrało się bodajże w 1959. Otóż w miejscu obecnego głównego wejścia   do szpitala wystawiono wówczas inscenizację dzieła Ignacego Kraszewskiego ‘”Stara Baśń”. Widowisko przygotował amatorski zespół teatralny działający przy Zakładach Chemicznych „Gamrat” w Jaśle. Wyreżyserowała to Maria Magdalena  Witowska, która także sama zaprojektowała i wykonała kostiumy. Zagraną w spektaklu rolę staruchy powtórzyła w filmie fabularnym, kręconym w Kruszwicy nad jeziorem Gopło w 1960. Scenografię w Gorajowicach, z dominującą mysią  wieżą, wykonał Stanisław Witowski. Przedstawienie chwalono za malowniczą, realistyczną lekcję historii zrealizowaną w naturalnej scenerii nad stawem. Oglądało to niemal całe miasto. Miejsce na pokazanie historycznej opowieści było wprost idealne. W owym parku, po wyzwoleniu często organizowano rekreację i festyny.

Teatr im. Wandy Siemaszkowej - "Pan Tadeusz" w Gorajowickim Parku 7 października 2011

"Hajże na Soplicę”, niosło się 7 października 2011 przez Gorajowicki park na 50-lecie naszej szkoły medycznej. Uczestniczyłem też w tej inscenizacji „Pana Tadeusza”, jaką pokazano przy dworku Sroczyńskich. Ową epopeję Adama Mickiewicza wystawił Teatr im. Wandy Siemaszkowej. Pomysł przeniesienia w otoczenie stylowej budowli był przedni, szkoda, że aura i  mało skuteczna  reklama przedsięwzięcia nie ściągnęły do wiekowego parku spodziewanych tłumów na to, co Wieszcz napisał ku pokrzepieniu serc. Przedstawienie, bez wyszukanej scenografii, okraszone muzyką współczesną, bawiło widzów wskazując na ważne kwestie, które zacny autor miał na myśli, a reżyser szczęśliwie zachował.

Wiele przedstawień widzianych w Jaśle kojarzy mi się z amatorskim ruchem artystycznym, wszakże działało ongiś w mieście i regionie wiele zespołów teatralnych. Występowały z powodzeniem dla rodzimej publiczności, wyjeżdżały gościnnie do okolicznych miast.

Teatr PDK -"Ożenek" - 1952

Działalność Jasielskiego Domu Kultury przez 67 lat jest równocześnie obrazem poczynań kulturalnych. Rozkwit grup teatralnych sprawił, że trzeba było zorganizować w 1957 bibliotekę repertuarową, której popularność rosła szybciej niż księgozbiór. Od 1958 funkcjonowała też wypożyczalnia kostiumów, rekwizytów i sprzętu muzycznego. Działały zespoły: kukiełkowy i dramatyczny, którego pierwszą premierą był „Powrót Posła” J.U.Niemcewicza. Prowadzono też pożyteczną działalność instrukcyjno - metodyczną. Organizowano konkursy recytatorskie.

Teatr PDK - "Pieją koguty" - 1956

Z Melpomeną w PDK & JDK są kojarzeni: Henryk Zych, Maria Witowska, Bogusław Mastej, Elżbieta Skrzypecka, Józef Kobak, Józef Ropczyński, Zygmunt Tadeusiak, Jan Bajorek, Bogusław Tęcza, Wit Lachowicz, Helena Gołębiowska. Z dawnych czasów pamiętam "Zemstę" Aleksandra Fredry w inscenizacji Bogusława Masteja. Przez lata młodą widownię bawił Teatrzyk MASKOTKA, dzieło Józefa Ropczyńskiego. Niedawno obejrzałem "Męczeństwo Piotra O’Heya” Sławomira Mrożka w wykonaniu "Teatru Poezji SCENA SŁOWA"  działającego tu od 1985, przygotowującego spektakle i programy poetyckie w reżyserii Heleny Gołębiowskiej.

"Teatr Poezji SCENA SŁOWA" JDK Męczeństwo Piotra O’Heya” - 24 września 2013

Teatr tu widzę ogromny. W nim: Scenografia - Aleksander i Stanisław  Skrzypkowie, Jan Skarbek, Eugeniusz Zabawa, Joanna Kosiek, Leokadia Dybaś, Anna Brożyna, Wiesław Nadymus, Kostiumy: Ewa Kusiak... Muzyka: Władysław Świstak,  Ewa Grzebień...Choreografia i stroje: Mieczysław Ofiarski... Oświetlenie i akustyka: Jan Czechowicz, Ryszard Maczuga, Marcin Ochoński, Dariusz  Myśliwiec, Brygadzista sceny: Sławomir Gołębiowski... Rzemieślnicy:  Władysław Miśkowiec, Szczepan Skiba...Bileterzy i Szatniarze:  Józef Sanokowski, Józef Doktor, Aleksander Kosiba, Teresa Hołowicka... Organizacja widowni: Maria Lebdowicz, Anna Radoniewicz, Katarzyna Spólnik, Magdalena Kardaś...Garderobiana: Danuta Górska... Inspicjent:  Maria Krzyżanowska...To niektórzy. Rola szefów JDK i innych placówek oraz kierujących szkołami w edukacji teatralnej jest chwalebna i godna kontynuowania.

Dom kultury był miejscem świetnych spektakli teatrów zawodowych. Kiedyś systematycznie zjeżdżały tu Teatry: im. Solskiego z Tarnowa,   im. W. Siemaszkowej oraz Lalki i Aktora "Kacperek" z Rzeszowa. Ongiś Cezary Owerkowicz, pianista, przywoził tu na recitale popularnych aktorów. Byli: Olbrychski, Barańska, Perepeczko...

Jadwiga Barańska w JDK 1976

JDK zaprasza znakomite teatry:  "Woskriesinnia" ze Lwowa, "Polonia", "Kwadrat", "Ateneum", "STU". W "Jesiennych spotkaniach z teatrem" miewamy kwiat aktorstwa polskiego. Brawo sponsorzy!

Teatr Kwadrat z Warszawy "Przyjazne Dusze" - 4 listopada 2010 w JDK

Przez lata Dom Kultury "Kolejarz" ożywał teatrem animowanym przez Antoniego Grochowskiego, zapamiętanego przeze mnie z "Sądu nad latarnikiem", a odznaczonego za tę działalność w 1965 Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Antoni Grochowski

W dziesiątkach przedstawień aktorów amatorów charakteryzował Adam Krupa. Ongiś w Klubie Powiatowego Związku Gminnych Spółdzielni "Samopomoc Chłopska" był Teatr Lalek "Skrzat". Potem przenośną scenę przekazano do MDK, gdzie służyła podobnemu zespołowi teatralnemu.

Teatr Lalek  "SKRZAT" w Klubie Spółdzielczym  PZGS

W Klubie Spółdzielczym PZGS w Rynku działał też kilka sezonów zespół kabarertowy "AGAWA", zaskakując jaślan formą i treścią swych programów.

Kabaret  "Agawa"  Klubie Spółdzielczym PZGS  w Jaśle

Nasze przedszkola i szkoły różnych typów przygotowują okazjonalne przedstawienia, bądź prawdziwe spektakle z troską o kulturę słowa mówionego.

Teatr "ARTEXPRESS" - I Liceum Ogólnokształcące

Utrwaliła mi się dbałość o należytą interpretację literatury polskiej w naszym I Liceum Ogólnokształcącym i pamiętny spektakl "Marchołta" wystawiony przez młodzież na 600-lecie Jasła. Później na cały kraj zasłynął "ARTEXPRESS" prowadzony przez Edwarda Lechetę. Ze szkół podstawowych wyróżniała się długo "Siódemka", gdzie Bogusław Mastej prowadził Teatr "ARLEKIN". Pamiętam "Janka Muzykanta".

Teatr "Wagant" SP 4 & MDK - "Smok Bazyli " - na krakowskim Rynku

Córka reżysera Beata Urban kontynuowała dzieło w Szkole Podstawowej Nr 4 i Młodzieżowym Domu Kultury. Jedna z jej inscenizacji to: "Dlaczego tata nie śpiewa w łazience."

Teatr Lalek MDK

Pod  szyldem MDK działało wiele grup teatralnych. Głównym reżyserem widowisk, w tym lalkowych, jest Małgorzata Piotrowska. W repertuarze bajkowym był "Kopciuszek" i inne opowieści. Spektakl "Czerwony Kapturek szuka księcia" przygotowali pracownicy, rodzice i sympatycy MDK w 2014. Tu była pożyteczna edukacja teatralna, odbywają się też cyklicznie "Pros scenki".

Społeczność MDK - "Czerwony Kapturek szuka księcia" - 2014

Zbigniew Brej związany długo z Zakładowym Domem Kultury Rafinerii pracował najpierw w Domu Pomocy Społecznej w Dębowcu, gdzie oglądał, wraz
z pensjonariuszami Teatr Telewizji, zyskując ogólnopolskie uznanie za tę swoistą terapię.

Teatr Nauczycielki "Most" - 1991

Żywotny jakiś czas Zespół Teatralny Związku Nauczycielstwa Polskiego, pod wodzą Bogusława Masteja, wyróżniały oddające epokę kostiumy i staranna scenografia. Wystawił
on "Grażynę",  "Świętoszka", "Damy i Huzary", montaż o Fredrze "Na tropach arcydzieła" oraz "Most",  który prywatnie zeswatał Beatę i Janka.
Aktorzy byli, są i będą...wśród nas. Ci, którym talent pozwolił wybrać drogę artystyczną sławią Jasło. Edward Kalisz we Wrocławiu, Anna Gorajska w Warszawie, zaś w Krakowie Andrzej Zając jako duchowny z wykształconą w JDK sztuką oracji.

„Narodowe Czytanie - Aleksandra Fredry” - 6 września 2013 na Rynku

Starostwo Powiatowe, Młodzieżowy Dom Kultury i Zespół Szkół nr 4 zorganizowały 6 września 2013 na rynku „Narodowe Czytanie - Aleksandra Fredry”. Włączono się wtedy do ogólnopolskiej akcji zainicjowanej przez Prezydenta RP promującej kulturę żywego słowa. Na 2 września 2017 do owego czytania wyłoniono - "Wesele" Wyspiańskiego. Też głosowałem na tę lekturę narodową. "A to Polska właśnie"...

obsadzony ongiś
w Warszawiance
"Stary Wiarus"

Zbigniew Dranka